Aşk Mı Travma Mı?

Aşk ve Bu Duygunun Yarattığı Duygu Karmaşası

Kaçımız gerçekten âşık olduk? Kalbimizde uçuşan o kelebek, onsuz yaşayamam dediğimiz kişi belki de bir yanılgıdan ibaretti. Kaçımız gerçekten mutlu olduğumuz, kendimiz olabildiğimiz, kabul gördüğümüz bir evde doğduk? Aşkla bunun ne alakası var demeyin, inanın çok alakası var. Partner seçimlerinde bireylerin ebeveynlerine benzeyen kişileri tercih etme eğilimi tahmini %20 ila 40 oranındadır. Birçok insan, ilişkide ebeveynlerinin türevlerine âşık olur. Belki fiziksel değil ama davranış ve karakter olarak bir benzerlik söz konusu olabilir. Buna asla annem gibi birini istemiyorum ya da babam gibi biriyle evlenmem diyen birçoğumuz da dâhil. Buraya kadar çok ciddi bir sorun yok gibi görünüyor, tabii çocukken ebeveynleriniz tarafından travmatize edilmediyseniz. Çocukluğumuzda çiftler arasında neyi normal olarak görüyorsak o yönde bir partner seçmeye çok yakınız. Büyüdüğü evde şiddet olan çocukların şiddet uygulayan partnerleri seçmesi ya da şiddet uygulayan taraf olması karşılaşılan bir durum. Bunun nedeni, bilinçaltımızın anne ve babamızın birbiriyle olan ilişkisini ve onların bizimle olan ilişkisini normal kabul etme eğilimi göstermesidir. Eğer bu ilişki toksik, manipülatif, değersizleştiren, duygusal ve fiziksel şiddet barındıran bir durumda ise o çocuk yetişkinliğinde böyle partnerler seçebilir ve âşık olduğunu düşünebilir. Çok doğru değil mi? Günümüzdeki birçok ilişkinin küslüklerle, kavgalarla, psikolojik yaralanmalarla ilerlediği bilinen bir gerçek.

Âşık İnsanlar

Bütün bu normalleştirmeler sadece çocukluk travmasına dayanabilir mi? Elbette hayır. Bunun popüler kültürde de bir yeri var. Hâlihazırda çocuklukta gördüğünü normalleştiren bir bilinçaltı varken bir de TV ve sinemalarda manipüle eden toksik ilişki kalıpları izliyoruz. Birbirini seven, destek olan, yardımlaşan, sevgisini gösteren karakterler yerine; kavga eden, üzen, psikolojik şiddet uygulayan karakterler izlemiyor muyuz? Aşkı ve sevgiyi edinmenin zor, acılı olduğu dikte edilmiyor mu? Melankoli ve arabesk seven toplumumuz, bunları daha sevimli ve gerçekçi bulmuyor mu? İnsanların çoğu, ebeveynlerinin onlara yaşattığı çocukluk travmalarını tetikleyen, travmaların bir benzerini sunan kişileri farkında olmadan çekici buluyor ve  ilişkiye kabul ediyor çünkü bu duygular çocuklukta bilinçaltında normal kabul ediliyor. İnsan kaç yaşına gelirse gelsin çocukken bilinçaltına dikte edilen normali arayıp o yönde partner seçme eğilimi gösteriyor. Belki de nadir insanlar bunların doğru olmadığını fark edip bilinçli tercihler yapıyor.

Kendinize şu soruyu sorun: Gerçekten âşık mı oldunuz? Yoksa kendinizi sizi travmatize eden ebeveynlerinizin bir benzerine mi kaptırdınız? “Çok sevmiştim, çok emek verdim, unutamıyorum, o bir başkaydı.” dediğiniz kişi size huzurlu, güven veren, sevgi dolu, tatminkâr bir ilişki mi yaşattı? Yoksa sizi üzüp, yıkıp, ağlatıp gelgitleriyle kafanızı mı karıştırıyordu? Buna rağmen mi böyle düşündünüz? Özellikle ebeveynleriniz tarafından travmatize edildiğinizi düşünüyorsanız şimdiye kadar tüm partnerlerinizle olan ilişkinizi gözden geçirin. Kaçının size olan davranışı, çocukken ebeveynlerinizin size karşı davranışıyla benzerlik gösteriyordu? Bazen aşk sandığımız şey yanıltıcı olabiliyor, siz unutsanız da o nereden geldiğini unutmuyor.

Unutmayın, bazen aşkımız kabarmaz; travmamız tetiklenir…

KAYNAKÇA:

---

1. Kesebir T. Üniversite öğrencilerinde anne baba tutumunun eş seçimi ve çift uyumuyla ilişkisi. Erişim adresi: https://acikerisim.gelisim.edu.tr/xmlui/handle/11363/4665.

2. İnci S. Çoçukluk çağı travma düzeyleri ile travma sonrası büyümede algılanan ebeveyn rolünün aracı değişken olarak incelenmesi Erişim adresi: https://gcris.okan.edu.tr/entities/publication/ec9bc521-7b70-49c3-86e2-e777c2719f38.

3. Erol S. Çocukluk çağı ruhsal travması olan annelerin ebeveyn tutumları ile kapsayıcılık işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erişim adresi: https://openaccess.gedik.edu.tr/items/4702a7e0-3a7f-428b-98ba-ec11a6afc39a/full.

4. Özkan C, Noyan CO. Ebeveyn ilişkisiyle partner seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erişim adresi: https://jhwbjournal.com/makale/112.