Tanrıların Hediyesi: Çikolata ve Lezzetli Tarihi

Nisa İnce
22 Nis
2 dakikada okunur

Çikolatanın Ortaya Çıkışı

Düşünsenize, yeryüzüne tanrı tarafından hediye edildiğine inanılan kaç nimet var? İnsanlık tarihinde belki onlarca, yüzlerce vardır ancak bizi böylesine kendine bağımlı hale getiren, keyif veren kaç yiyecek sayabiliriz?

Günümüzde birçoğumuz, listenin başına rahatlıkla çikolatayı koyabiliriz. Azteklerin "Tanrıların Hediyesi" olarak bahsettiği kakao çekirdeklerinden yapılan içecek, günümüz çikolatasının temelini oluşturuyor. Ama işin ilginç yanı, çikolatanın başlangıçta tatlı değil, acı bir içecek olmasıdır. Tarihte bilinen ilk kakao kullanımı, M.Ö 1500’lerde Olmekler tarafından yapılmıştır. Daha sonra Mayalar ve Aztekler bu içeceği geliştirerek içerisine vanilya, biber ve farklı baharatlar eklemiştir. Çikolata kelimesinin kökeni, Azteklerin dili olan Nahuatl’daki "xocoatl" kelimesine dayanmaktadır. “Xoco” acı veya ekşi, “Atl” ise su veya içecek anlamına gelir. Yani xocoatl, tam anlamıyla “acı su” demektir.

Eski Aztek efsanelerine göre, Quetzalcoatl (Tüylü Yılan Tanrısı) insanlara bilgi ve medeniyet getiren bir tanrıydı. Cennetten insanlara kakao ağacını hediye etmiş ve onlara nasıl kakao yetiştirileceğini öğretmiştir. Ancak diğer tanrılar, insanların böylesine güçlü bir besine sahip olmaması gerektiğini düşünmüştür. Quetzalcoatl’ın bu yasağı çiğneyerek kakaoyu insanlara verdiğine inanılır. Bu yüzden Aztekler, kakao çekirdeklerini kutsal saymış ve çikolata içeceğine “Tanrıların İçeceği” adını vermiştir.

Çikolata, Aztekler'de sıradan bir halk için pahalı bir üründü. Yalnızca soylular, savaşçılar ve rahipler tarafından tüketilen özel bir içecekti. Hatta Aztek İmparatoru Montezuma, çikolata içeceğini “Tanrıların İksiri” olarak görmüştür. Öyle ki her gün 40 bardak çikolata içtiği söylenmiştir! Ayrıca Aztekler, çikolatanın aşkı ve tutkuyu artırdığına inanıyordu. Montezuma’nın özellikle haremine gitmeden önce bolca çikolata içtiği rivayet edilir. Belki de çikolatanın günümüzde hâlâ romantizmle ilişkilendirilmesinin kökeni buradan geliyordur.

Çikolatanın Önemi

Çikolata o kadar önemliydi ki insan kurban etme ritüellerinde bile kullanılıyordu! Kurban edilmeden önce, kişinin kakaodan yapılan kanla karıştırılmış bir içecek içmesi sağlanırdı. Böylece tanrılara adanan kişinin ruhunun kutsanacağına inanılırdı. Bu kadar değerli olduğu için kakao, sadece bir içecek olarak değil; adak, ruhani törenler ve savaş hazırlıkları için de kullanılıyordu. Aztekler kakao çekirdeklerini ticarette bile kullanıyordu. Örneğin: 1 kakao çekirdeği = 1 tamale (mısır bazlı bir yiyecek) 100 kakao çekirdeği = 1 hindi ediyordu. Hatta sahte para basımı gibi, bazı kişiler sahte kakao çekirdekleri bile yapmaya çalışıyordu. Boş kakao kabuklarını çamurla doldurarak hile yapan dolandırıcılar bile vardı. Mayalar ve Aztekler, kakao çekirdeklerinin ölülerin ruhlarına güç verdiğine inanırdı. Bu yüzden ölen kişilerin mezarlarına kakao çekirdekleri koyarlardı. Onlara göre, öbür dünyada bile kakao içmek ruhu besleyen bir ritüeldi.

1500’lü yıllarda İspanyollar Aztekleri fethettiğinde ilk kez çikolatayla tanıştılar ama büyük bir hayal kırıklığı yaşadılar. Bunun sebebi, çikolatanın tatlı bir içecek değil baharatlı, acı ve yoğun bir kıvama sahip olmasıydı. Bu yüzden, içine şeker ve süt ekleyerek günümüz çikolatasının temelini atmış oldular. Avrupa’ya getirildikten sonra çikolata, sadece aristokratların tüketebildiği lüks bir ürün haline geldi. Yıllar boyunca farklı versiyonları ve aromalarıyla dünyanın birçok yerinde her ekonomik seviyedeki normal insanın erişebileceği bir lezzet haline geldi.

Çikolata, yüzyıllar boyunca sadece bir yiyecek değil, aynı zamanda güç, tutku ve ruhani bir sembol oldu. Olmekler ve Azteklerden günümüze kadar gelen bu eşsiz lezzet, hâlâ hepimizi kendine bağımlı hale getiriyor. Belki de gerçekten tanrıların bize armağan ettiği bir hediyedir, kim bilir?

KAYNAKÇA: